جاذبه های مذهبی و دیدنی نجف اشرف را می شناسید؟
شهر نجف از شهرهای مهم زیارتی شیعیان و محل تحصیل طلاب دینی در زمان‌های گذشته بود. شاید بتوان گفت گردشگری مذهبی مهم‌ترین نوع گردشگری موجود در این شهر است و مهم‌ترین آن‌ها حرم امام اول شیعیان، حضرت علی (ع) است:
حرم امیرالمومنین علی (ع)
بارگاه مطهر حضرت علی (ع) در مرکز شهر نجف قرار دارد و اصلی‌ترین جاذبه‌ی گردشگری مذهبی این شهر است. این حرم تا زمان حکومت هارون الرشید مخفی بود و پس از علنی شدن مکان آن اولین بارگاه و ساختمان حرم را هارون الرشید بنا کرد. در دوره‌های دیگر تاریخ نیز این صحن و سرا تکمیل شد تا به شکل امروزی در آمد. امروزه توسعه‌ی حرم هنوز هم ادامه دارد و ایرانیان در این کار مشارکت می‌کنند. برای بلیط هواپیما تهران نجف اربعین و همچنین رزرو هتل خارجی و خرید بلیط قطار از خدمات فلایتیو استفاده کنید.
سمت جنوبی صندوق نزدیک بالای سر جای دو انگشت هست. آنجا سنگ‌های گران‌بها و گوهرهایی که اهدا شده است. داستان این معجزه در کتاب‌های معتبر ننیامده اما میان شیعیان بسیار شهرت دارد و شاعرانی مانند حکیم فردوسی و سنایی با آثاری در این زمینه، مهر تاییدی بر آن زده‌اند. خلاصه‌ی ماجرا این است: سید نصرالله حائری از عالمان شیعه از مولی عبدالکریم از کتاب «تبصرة المومنین» و «سید محمد صالح ترمذی» متخلص به کشفی از عالمان سنی طبق سندهای درست و معتبر آورده‌اند که «مرة بن قیس» که کافری ثروتمند بود که بسیاری از پدران و نیاکان قبیله‌اش توسط حضرت علی (ع) به هلاکت رسیده بودند. او سپاهی چند هزار نفره را راهی نجف می‌کند و مردم نیز در درون شهر بست می‌نشستند. پس از شش روز جنگ سپاه توانست گوشه‌ی دیوار را ویران کرده به شهر وارد شود. با ورود سپاه مردممی‌گریزند. مره سوی بارگاه آمده و گفت «علی! تو پدران و نیاکانم را کشته‌ای». سپس کوشید تا ضریح (گویا منظور صندوق است) را با شمشیر بشکافد. در این لحظه دو انگشت مانند ذوالفقار از درونش بیرون آمد و مره را دو نیم کرد و در جا به سنگی سیاه تبدیل کرد. سنگ‌ها را به دروازه‌ی نجف منتقل کردند و هرکس به زیارت می‌آمد به آن پا می‌زد. مدتی بعد سنگ‌ها را از نجف بردند.
مساجد و اماکن موجود در آستان مقدس امیرالمومنین
مسجد عمران بن شاهین
مسجد عمران بن شاهین از قدیمی‌ترین مساجد نجف است که در شمال صحن مطهر قرار گرفته است. درب ورودی آن در قسمت راست راهروی ورودی باب شیخ طوسی قرار دارد. مقبره‌ی «آیت الله سید کاظم یزدی»، «علامه سید محمد کاظم» و چند عالم دیگر در این مسجد قرار گرفته است.
مسجد الراس
مسجد الراس در غرب صحن مطهر و متصل به رواق بنا شده و برای علت نام‌گذاری آن دو احتمال وجود دارد؛ اول آن که چون این مسجد در مقابل سر مبارک حضرت قرار گرفته، احتمال دارد مسجد الراس نامیده شده باشد و دیگر آن که از امام صادق (ع) روایتی وجود دارد که می‌گوید سر مقدس امام حسین در این مکان قرار دارد.
مسجد الخضرا
مسجد الخضرا در ضلع شرقی صحن مطهر قرار دارد. این مسجد محل تدریس «آیت الله عظمی خویی» بود.
حسینیه صحن شریف
حسینیه صحن شریف در قسمت شمال صحن مطهر واقع شده و درب آن از ایوان سوم از زاویه‌ی شمال شرقی باز می‌شود.
ایوان العلما
ایوان العلما در وسط ضلع شمالی رواق مطهر قرار دارد و از آنجایی که عده‌ای از علمای بزرگ در آن مدفون هستند به این اسم نامیده شده است.
تکیه‌ی بکتاشیه
تکیه بکتاشیه در شمال مسجد الراس و ضلع غربی حرم مطهر قرار دارد که دارای ۳ در می‌باشد۲ در به ایوان‌های داخل صحن باز می‌شود و در دیگر به ضلع غربی بیرون حرم.
مقام امام صادق
مقام امام صادق نزدیک درب مسجد الراس قرار دارد و روایت شده است که امام صادق هنگامی که به زیارت جدش آمده بود، در این مکان نماز خوانده است.
موضع الاصبعین
موضع الاصبعین در ضریح مطهر و مقابل صورت امام قرار دارد و از اماکن شریف محسوب می‌شود و دارای خصوصیات بزرگی است. (این مکان همان جایگاه دو انگشت در حرم مطهر است که ماجرای آن نقل شد.)
قبر حضرت آدم و نوح
بنا به آنچه که در روایات گفته شده، حضرت آدم بیشتر عمر خود را در کوفه گذراند و در اواخر عمر به مکه رفت و بعد از ساخت کعبه از دنیا رفت. پیکر مطهر او را در مکه به خاک سپردند. زمانی که قوم حضرت نوح هدایت شدند، خدا فرمان داد کشتی بسازد و با کسانی که ایمان آورده‌اند به جای دیگری هجرت کنند. هنگام گذر کشتی نوح از مکه خداوند به حضرت نوح دستور داد تابوت حضرت نوح را خارج کرده و با خود به کوفه آورد و بعد از پایان یافتن طوفان او را (در نجف فعلی) به خاک سپارد. طبق روایات قبر حضرت نوح نیز در این شهر قرار گرفته است و امام صادق در این باره حدیثی دارند که می‌گوید:
هرگاه حضرت علی را زیارت کردی، بدان که حضرت آدم و حضرت نوح را نیز زیارت کرده‌ای.
قبرستان وادی السلام
قبرستان وادی السلام در قسمت شمالی حرم امیرالمومنین قرار دارد و با بیش از ۵ میلیون قبر، بزرگترین قبرستان دنیا محسوب می‌شود. شهرت این قبرستان به‌دلیل وجود روایاتی است که این قبرستان را محل رجعت تعدادی از پیامبران و امامان مومنین در روز رجعت می‌دانند. در روایات آمده که ارواح مومنین در این قبرستان گرد هم می‌آیند و یک فرشته روح مومن را بعد از مرگ به قبرستان وادی السلام می‌آورد و هرکس در این قبرستان دفن شود، عذاب قبر از او برداشته می‌شود. پیامبر اکرم (ص) به امیرالمومنین چنین می‌گوید:
تو برادر من هستی، وعده دیدار من و شما در وادی‌السلام است.
از افراد سرشناسی که در این قبرستان دفن شده‌اند می‌توان به حضرت هود و صالح، آیت الله سید جمال الدین گلپایگانی، آیت الله سید محمد باقر صدر، آیت الله سید جمال الدین افجه‌ای، آیت الله سید علی قاضی طباطبایی، رییس علی دلواری، لیلا قاسم، شعبان دوشلی و آیت الله حیدرقلی سردار کابلی اشاره کرد.
مقام صاحب الزمان (عج) در وادی السلام
مقام صاحب‌الزمان در وادی‌السلام سال‌ها است که به مقام حضرت مهدی شهرت دارد و دارای گنبد سبزی است که در مسیر ماشین روی وادی السلام قرار دارد.
مقام امام زین العابدین
در برخی از روایات آمده که هرگاه امام سجاد (ع) برای زیارت جدشان به نجف می‌آمدند، در مکانی (مقام امام زین‌العابدین) اقامت کرده و به نماز و عبادت مشغول می‌شدند که در غرب شهر نجف قرار دارد.
آرامگاه کمیل
کمیل بن زیاد نخعی از یاران شجاع و باوفای امیرالمومنین و فرزندان ایشان بود که حضرت علی دعای «خضر» را به کمیل آموخت و به دعای کمیل شهرت یافت. کمیل بعد از شهادت امیرالمومنین کنار امام حسن (ع) بود و در زمان امامت امام حسین دستگیر شد و دقیقا یک روز بعد از واقعه‌ی عاشورا او را آزاد کردند. بعد از آن کنار مختار جنگید و در سال ۸۳ هجری قمری و در سن ۹۰ سالگی به دست «حجاج» و همان‌گونه که حضرت به او خبر داده بود، به شهادت رسید. مرقد مطهر کمیل در مسیر نجف به کوفه، در منطقه‌ی ثویه (حی الحنانه) نزدیک مسجد حنانه قرار دارد.
مسجد سهله
مسجد سهله از مشهورترین
مساجد اسلامی است که منتسب به امام مهدی (عج) است. این مسجد در شرق نجف (شهر کوفه‌ی
قدیم) و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی حرم امام علی (ع) قرار دارد. مسجد سهله از
جایگاه معنوی و منزلت ویژه‌ای برخوردار است. در روایات آمده که مکان اقامت (خانه)
امام زمان در دوران حکومت خود، مسجد سهله خواهد بود.
مسجد حنانه
کربلا در مسیرشان به سمت کوفه سر مقدس سیدالشهدا را در این محل بر زمین گذاشتند و زمین ناله سر داد. بعدها در این مکان مسجدی ساختند و به یاد آن ناله، نام مسجد را «حنانه» گذاشتند. مسجد حنانه بین نجف و کوفه، نزدیک قبرستان «ثوی» و مرقد کمیل قرار دارد.
بیت امام خمینی (ره)
در مهر ماه ۱۳۴۴ مام خمینی و فرزندشان آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی به عراق تبعید شدند. نزدیک به ۱۲ سال، امام خمینی در خانه‌ای ساده و محقر (بیت امام خمینی در نجف) در محله‌ی «حویش» نجف زندگی کرد و امروزه نیز میتوانید از این خانه بازدید کنید.
آثار تاریخی
قصر خورنق
«نعمان بن امر القیس» که از پادشاهان لخم بود، این قصر را براى اقامت یزدگرد یا بهرام در دو کیلومترى نجف ساخت. در شعر عصر جاهلى عرب «قصر خورنق» یکى از عجایب سى گانه جهان شمرده مى‌شود که ساخت آن شصت سال به طول انجامیده است. قصر خورنق تا زمان فتح عراق توسط مسلمانان، در اختیار دست نشانده‌هاى حکومت ساسانى بود. پس از آن دوران حاکمان مسلمان، یکى پس از دیگرى، به توسعه و ترمیم آن پرداختند. اما پس از دوران منصور، قصر خورنق رو به ویرانى رفت و تا چندى پیش برخى از پایه‌هاى آن قصر باقى بود اما امروزه اثرى از آن نیست.
قلعه‌ی نجف
در نجف قلعه‌ی مستحکمی وجود دارد که یادگار دوران عثمانی بود و حاج محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانى دیوار آن را تجدید کرده و دو درب براى آن گذاشته بود. یک سمت دیوار آن که رو به مسجد کوفه است، ۶ متر طول داشت و طول سمت دیگر که روبه وادى السلام با ۷ متر بود. دروازه‌ی نجف در کنار دیوار قلعه قرار داشت و یکى از راه‌هاى ورودى صحن نیز از همین قلعه باز مى‌شد. این قلعه تا دوران قاجار پابرجا بود اما بعدها به‌دلیل گسترش صحن حرم، قلعه را ویران کردند.
مقبره ذى الکفل
مقبره‌ی ذی الکفل در ۴۰ کیلومترى جاده نجف به حله، در کنار فرات و در یک آبادى به نام «ذى الکفل» قرار دارد که آرامگاه پیامبر بنى اسرائیل است. این پیامبر چون کفیل یهودیان بود او را ذى الکفل مى‌خواندند. در این آبادى قلعه‌ی آجرى کوچکى وجود دارد و قبر ذى الکفل داخل آن قرار دارد. یهودیان در قرن گذشته در آن منطقه بناهایى ساخته‌اند و ساکنان آن ناحیه که یهودى و عرب بودند، بعدها همه به فلسطین رفتند. هرساله زائران یهود از نقاط مختلف به اینجا مى‌آمدند و یک ماه ساکن مى‌شدند. در پشت این مقبره مسجدى است که گفته مى‌شود چهار نفر از حواریان در آن جا به خاک سپرده شده‌اند و قبر دختر ذى الکفل هم آنجا قرار دارد.
برج نمرود
بالاتر از آبادی ذی الکفل و در کنار شط، تپه‌اى قرار دارد که بر فراز آن برجى از آجر ساخته شده و داراى سرداب و زیرزمین است. گفته می‌شود حضرت ابراهیم علیه السلام را از این محل به آتش انداخته‌اند. این برج و تپه از آثار شهر باستانى بابل است و با وجود تخریب و فرسودگى هم چنان استوار مانده است.
